Một tiết học của học sinh Trường THCS Phú Phúc (Lý Nhân).
Bám sát chỉ đạo, thu phí công khai, minh bạch
Ngày 17/7/2024, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 05/2024/NQ-HĐND về mức thu học phí đối với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập của tỉnh năm học 2024-2025 (gọi tắt là Nghị quyết số 05). Ngay sau khi UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện, các cơ sở giáo dục đã có kế hoạch thu phí năm học 2024-2025. Ngày 30/8/2024, Thường trực HĐND tỉnh ban hành Văn bản số 132 về việc tạm dừng thu các khoản thu dịch vụ, hỗ trợ các hoạt động giáo dục ngoài học phí đối với các cơ sở giáo dục công lập của tỉnh theo Nghị quyết 09/2022/NQ-HĐND và Nghị quyết 09/2023/NQ-HĐND quy định mức thu các khoản dịch vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục ngoài học phí đối với các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh. Do vậy, đến thời điểm này, nhiều cơ sở giáo dục mới chỉ thực hiện các khoản thu học phí; bảo hiểm y tế học sinh; kinh phí thuê, may đồng phục, lễ phục.
Theo quy định mức thu học phí đối với các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh, bắt đầu từ năm học 2024 - 2025, trẻ em mầm non 5 tuổi sẽ được miễn học phí. Còn lại, đối với cấp học mầm non khu vực nông thôn thu 65.000 đồng/trẻ/tháng; khu vực thành thị thu 110.000 đồng/trẻ/tháng. Ở cấp tiểu học, việc miễn học phí đối với học sinh được thực hiện theo Luật Giáo dục 2019 từ năm học 2020-2021. Đối với cấp THCS, mức đóng học phí của học sinh nông thôn là 55.000 đồng/học sinh/tháng; học sinh khu vực thành thị là 80.000 đồng/học sinh/tháng. Đối với cấp THPT, mức đóng học phí của học sinh khu vực nông thôn là 70.000 đồng/học sinh/tháng; khu vực thành thị là 90.000 đồng/học sinh/tháng. Khoản thu bảo hiểm y tế học sinh được thực hiện theo quy định Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi năm 2014 và Nghị định 146/2018/NĐ-CP của Chính phủ, được áp dụng bằng 4,5% mức lương cơ sở; trong đó, ngân sách nhà nước hỗ trợ 30%, người tham gia đóng 70%. Do từ 1/7/2024, mức lương cơ sở tăng lên 2.340.000 đồng nên số tiền bảo hiểm y tế học sinh phải đóng trong năm học 2024-2025 là 884.520 đồng/năm.
Tuy nhiên, có nhiều ý kiến cho rằng việc phải tạm dừng thu các khoản thu phí dịch vụ, hỗ trợ các hoạt động giáo dục ngoài học phí theo Văn bản 132 của Thường trực HĐND tỉnh đến khi có nghị quyết mới quy định chính thức việc thu các khoản thu này cho năm học 2024-2025 sẽ gây khó khăn nhất định cho các nhà trường trong việc tổ chức dạy thêm, học thêm cấp THCS, nuôi ăn bán trú ở các cơ sở giáo dục mầm non, hoặc các dịch vụ vệ sinh, nước uống… Khi chưa thu các khoản này, nhà trường sẽ phải tự ứng tiền ra chi trả, chờ thống nhất thu sau.
Dù vậy, các nhà trường vẫn chủ động bám sát chỉ đạo, hướng dẫn của các cấp, của Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) về các khoản thu nộp đối với học sinh để áp dụng triển khai thực hiện bảo đảm đúng với quy định, minh bạch, công khai. Có nhiều trường học sau khi khai giảng năm học mới được ít ngày phải cho học sinh tạm nghỉ do ảnh hưởng lũ lụt nên các hoạt động giáo dục của trường tạm dừng; việc thông báo đến cha mẹ học sinh về các khoản thu phí đầu năm học phải chậm lại so với các trường khác.
Theo ông Bùi Đình Thanh, Trưởng phòng GD&ĐT thị xã Duy Tiên, do ảnh hưởng mưa bão, úng ngập nên thời gian qua trên địa bàn thị xã có tới trên 2.000 trẻ em và học sinh phải tạm nghỉ học. Để hỗ trợ học sinh, các cơ sở giáo dục tổ chức dạy bù kiến thức những ngày nghỉ để bảo đảm hoàn thành chương trình sẽ không thu tiền học của học sinh. Còn các khoản thu dịch vụ ngoài học phí, phục vụ, hỗ trợ các hoạt động giáo dục của các nhà trường chỉ được thu sau khi HĐND tỉnh ban hành nghị quyết mới, dự kiến vào tháng 10/2024.
Không lạm thu các khoản thu ngoài học phí
Theo chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở GD&ĐT yêu cầu các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh triển khai thu các khoản thu đầu năm học phải bảo đảm đúng quy định theo các văn bản, hướng dẫn đã ban hành, tránh lạm thu các khoản thu ngoài học phí, gây bức xúc dư luận, tạo áp lực đối với phụ huynh học sinh. Ông Phạm Anh Tuấn, Giám đốc Sở GD&ĐT cho biết: Ngành giáo dục sẽ phối hợp với các ngành liên quan để có những hướng dẫn cụ thể giúp các cơ sở giáo dục vẫn duy trì các hoạt động một cách bình thường trước khi HĐND tỉnh ban hành nghị quyết mới quy định các khoản thu dịch vụ ngoài học phí phục vụ, hỗ trợ các hoạt động giáo dục cho năm học này. Tuy nhiên, tất cả khoản thu ngoài học phí đều theo quy định và theo hướng dẫn cụ thể, không được phép lạm thu. Bên cạnh việc chỉ đạo triển khai thu theo đúng quy định, Sở GD&ĐT sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nhằm kịp thời phát hiện và xử lý các vi phạm xảy ra trong việc thực hiện thu nộp đầu năm học. Quan điểm của ngành là kiên quyết xử lý nghiêm các cơ sở giáo dục để xảy ra tình trạng lạm thu, thu sai gây bức xúc trong nhân dân.
Được biết, hiện việc triển khai thu các khoản thu đầu năm vẫn được các cơ sở giáo dục triển khai với những khoản thu chính theo quy định Nghị quyết 05 của HĐND tỉnh đối với các cấp học mầm non, tiểu học, THCS. Các cơ sở giáo dục sẽ chờ đến khi có quy định mới về các khoản thu dịch vụ sẽ tổ chức họp cha mẹ học sinh, thống nhất các khoản thu thỏa thuận như: tiền vệ sinh trường học, nước uống, sổ liên lạc điện tử, thẻ học sinh, kỹ năng sống và tiếng Anh. Tất cả các khoản thu trong nhà trường phải phản ánh qua hệ thống sổ sách kế toán của đơn vị; nghiêm túc thực hiện việc thanh toán không dùng tiền mặt trong nhà trường. Ngoài ra, những khoản thu xã hội hóa xây dựng cơ sở vật chất trường lớp tùy thuộc vào sự thống nhất của ban đại diện cha mẹ học sinh với nhà trường trên cơ sở phù hợp với điều kiện thực tế.
Năm học này, Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 từ lớp 1 đến lớp 12 được triển khai thực hiện trong điều kiện cơ sở vật chất trường lớp của các cơ sở giáo dục còn chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu của chương trình, trang thiết bị dạy học còn thiếu nên việc huy động nguồn lực xã hội hóa để các nhà trường hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học là cần thiết.
